بررسی و پیش بینی اثرات جهانی شدن بر رابطه مبادله ایران

با توجه به اهمیت روزافزون فرایند جهانی شدن در اقتصاد از یک طرف، و از سوی دیگر توجه خاص کشورها به رابطه مبادله که نشانگر میزان بهره مندی از منافع تجارت بین الملل است، در این تحقیق سعی شده است که اثر جهانی شدن از طریق شاخص سطح تجارت بین الملل (lit) روی رابطه مبادله ایران دیده شود. بدین منظور، با استفاده از سری های زمانی مربوط به 1350-1384 و در یک سیستم معادلات همزمان، این اثر به تفکیک نوع کالاها (مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای) دیده شده است. برای دیدن اثر جهانی شدن روی رابطه مبادله کل ایران، در الگویی دیگر و با استفاده از سیستم var، این اثر بررسی شده که از داده های سالهای 1350-1386 و هر سه رابطه مبادله خالص، ناخالص و درآمدی استفاده شده است. نتایج نشان می دهند که اثر جهانی شدن روی واردات کالاهای مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای مثبت ، روی صادرات کالاهای مصرفی، مثبت و روی صادرات کالاهای واسطه ای و سرمایه ای منفی بوده است. در نتیجه این اثر روی رابطه مبادله ناخالص کالاهای مصرفی منفی و برای کالاهای واسطه ای و سرمایه ای مثبت است. هم چنین اثر جهانی شدن روی رابطه مبادله خالص، ناخالص و درآمدی کل ایران در بلندمدت منفی بوده است. هم چنین نتایج حاصل از مدل var نشان می دهند که اثر جهانی شدن روی رابطه مبادله خالص، ناخالص و درآمدی کل ایران در بلندمدت منفی بوده است.